اثر سطوح مختلف عصاره رازیانه و ویتامین d3 بر عملکرد مرغهای مادر گوشتی پس از تولک بری

آزمایش اول: با افزایش سن تولید تخم مرغ، جوجه درآوری، کیفیت پوسته و استحکام استخوان با افزایش سن کاهش پیدا می کند. سازمان بهداشت جهانی تخمین زده است که حدود 80 درصد ساکنان زمین متکی به داروهای تجاری برای بهداشت اولیه خود هستند و ترکیبات بیشتر این داروها اجزای فعال عصاره های گیاهی هستند . رازیانه شامل آنیتول می باشد، که این ترکیب یا پلیمرهای آن بعنوان فیتواستروژن عمل می کنند. فیتواستروژن ها بوسیله خوردن گیاهان شبیه استروژن در بدن عمل می کنند و بطور کلی در غدد داخلی بدن تولید نمی شوند. فیتو استروژن ها بخاطر ساختار همانند گونه خود با استرادیول توانایی عمل بعنوان استروژن یا آنتی استروژن را دارند آزمایش فاکتوریل با 3 سطح (صفر،50 و100 میلی گرم/درکیلوگرم جیره) عصاره رازیانه و 3 سطح (صفر،3500و4200 واحد بین الملل/درکیلوگرم جیره) ویتامین d3 در قالب طرح کاملا تصادفی به منظور بررسی عملکرد، جوجه درآوری و ایمنی مرغهای مادر گوشتی راس 308 پس ازتولک بری از هفته 74 تا 84 انجام شد. مرغ ها 10 هفته پس از تولک وزن شدند(74 هفتگی)، سپس در 36 واحد آزمایشی بطور تصادفی توزیع شدند. هر واحد آزمایشی شامل 10 قطعه مرغ و یک قطعه خروس بود. پرنده ها جیره های آزمایشی را از هفته 74 دریافت کردند. صفات عملکردی روزانه و صفات مربوط به کیفیت پوسته هر 4 هفته یک بار ثبت و اندازه گیری شد. به منظور بررسی جوجه درآوری، تلفات جنینی و خصوصیات کیفی جوجه ها، سه مرتبه و هرمرتبه به مدت یک هفته تخم مرغ ها جمع آوری و به جوجه کشی ارسال شدند. به منظور اندازه گیری تیتر آنفولانزا و نیوکاسل هر دو هفته 2 نمونه خون ازهر واحدآزمایشی گرفته شد. افزودن عصاره رازیانه به جیره مرغهای مادر گوشتی به طور معنی داری باعث افزایش درصد تولید و کیفیت جوجه و همچنین باعث بهبود تیتر نیوکاسل در طول زمان شد (022/0p=). همچنین اضافه کردن عصاره رازیانه باعث کاهش میزان تخم مرغهای دوزرده و تخم کبوتری شد(001/0p<). رنگ زرده در کل دوره تحت تاثیر ویتامینd3 قرار گرفت. اثر متقابلی بین عصاره رازیانه و ویتامینd3 روی تلفات جنینی مشاهده شد. نتایج این آزمایش نشان میدهد که مکمل سازی جیره به همراه عصاره رازیانه و ویتامینd3 روی تولید تخم مرغ، تخم مرغهای دوزرده و تخم کبوتری، کیفیت جوجه و تیتر نیوکاسل دارای اثر مثبتی بود. در آزمایش دوم360 قطعه مرغ مادر گوشتی سویه تجاری راس 308 پس از تولک در 9 تیمار و 4 تکرار به مدت 8 هفته در قالب طرح کاملا تصادفی به صورت آرایش فاکتوریل 3×3 شامل 3 سطح (صفر،50 و100میلی گرم/ درکیلوگرم جیره) عصاره رازیانه و 3 سطح (صفر،3500 و4200 واحد بین الملل/ درکیلوگرم جیره) ویتامین d3 از هفته 84 تا 92 بود مورد استفاده قرار گرفت. به منظور اندازه گیری کلسیم و فسفر سرم خون در پایان آزمایش 4 نمونه خون ازهر واحدآزمایشی گرفته شد. به منظور اندازه گیری تیتر آنتی بادی آنفولانزا و نیوکاسل، چهار هفته بعد از دریافت واکسن، 2 پرنده از هر واحد آزمایشی در 3 مرحله خون گیری شدند. . افزودن عصاره رازیانه به جیره مرغهای مادر گوشتی به طور معنی داری درصد تخم مرغهای دفرمه راکاهش داد و رنگ زرده و غلظت کلسیم سرم را افزایش داد (05/0p<). مکمل سازی عصاره رازیانه به همراه ویتامین d3 باعث بهبود میزان تولید، وزن توده تخم مرغ، ضریب تبدیل غذایی، وزن پوسته تخم مرغ و همچنین غلظت کلسیم سرم گردید. افزودن عصاره رازیانه به جیره مرغهای مادر گوشتی تمایل به کاهش تلفات جنینی در مراحل اولیه رشد جنین را نشان داد (055/0p= ). جنسیت جوجه های تفریخ شده (جوجه خروسها) و وزن نسبی جوجه ها به طور معنی داری تحت تاثیر سطوح ویتامین d3 قرار گرفت. علاوه بر این با افزایش سطح ویتامین d3 سطح تیتر نیوکاسل تمایل به کاهش نشان داد (063/0p=). نتایج این آزمایش نشان می دهد که استفاده از 50 میلی گرم عصاره رازیانه به همراه 3500 واحد بین باعث بهبود عملکرد شد. هدف آزمایش سوم مقایسه اثر عصاره رازیانه و ویتامین d3 بر صفات عملکردی، کیفیت پوسته، جوجه درآوری، خصوصیات کیفی پوسته، برخی از هورمونها، فاکتورهای بیوشیمیایی، مواد تشکل دهنده استخوان و ایمنی مرغهای مادر گوشتی سویه تجاری راس 308 پس ازتولک بری بود که از هفته 96 تا 102 مورد بررسی قرار گرفت. هر پن شامل 10 قطعه مرغ و یک قطعه خروس بود. آزمایش به صورت طرح کاملا تصادفی شامل 7 تیمار(سطوح مختلف کلسیم،فسفر به همراه ویتامین d3 یا عصاره رازیانه) در 4 تکرار انجام شد. اثر تیمارهای آزمایشی بر تولید تخم مرغ، وزن توده تخم مرغ، تخم مرغهای قابل ارسال به جوجه کشی، کیفیت پوسته، درصد سفیده، افزایش وزن پرنده، تلفات ثانویه، غلظت استرادیول و پروژسترون، پروتئین تام، آنزیمهای کبدی، کلسیم خون، خاکستر و کلسیم استخوان و همچنین وزن زرده تخمدان معنی دار بود. نتایج این آزمایش نشان می دهد که کاهش کلسیم و فسفر به میزان 10 درصد کمتر از سطح کنترل اثر معنی داری بر متغییر های اندازه گیری شده نداشت اما کاهش 20 درصدی کلسیم اثر معنی داری بر متغییر های ذکر شده داشت. افزودن ویتامین d3 به جیره هایی که دارای کاهش کلسیم و فسفر به میزان 10 درصد بودند توانست باعث جلوگیری از اثرات منفی کاهش کلسیم و فسفر شود. افزودن عصاره رازیانه نیز توانست در تیمارهایی که کلسیم و فسفر آنها 10 درصد کمتر بود اثر بخش باشد اما اثر بخشی آنها به اندازه ویتامین d3 در برخی از متغییر ها نبود. نتایج کل این سه آزمایش نشان می دهد که افزودن عصاره رازیانه بر برخی صفات عملکردی در مرغهای مادر گوشتی معنی دار بود و این اثر تا زمانی معنی دار بود که میزان کلسیم و فسفر جیره به اندازه کافی تامین شد و در مقایسه با ویتامین d3 اثر بخشی آن کمتر بود.